Ik weet als geen ander hoe het is om je aan te passen. In de omgeving waar ik opgroeide was me aanpassen “aan de norm” een overlevingsmechanisme in zijn meest zuivere vorm. Ik zal er hier verder niet over uitweiden. Wat ik vooral wil zeggen is: ik herinner me nog zo goed het moment dat ik besefte: die norm van thuis, die is niet van mij. Die is ook niet vóór mij, niet in mijn belang. En langzaam maar zeker ben ik hem gaan loslaten en mijn eigen normen gaan vinden. En boy o boy wat heeft dat me veel opgeleverd!
Ik moest hier aan denken omdat ik niet zo lang gelden weer eens met een overheids-norm werd geconfronteerd. En die norm is: Als je geknipt wordt moet je stil blijven zitten!
Ok, daar hoort wat uitleg bij. Ik verkeer intussen al weer ruim 10 jaar in de bevoorrechte positie dat ik leiders (waaronder ook bestuurders) binnen de overheid mag coachen. Echt, ik vind dat een voorrecht en ik neem het dan ook nooit voor lief dat mensen me hun vertrouwen daarin geven. Een week of twee geleden sprak ik een bestuurder die, laten we zeggen, onder vuur ligt. Niet terecht, maar de vraag is gesteld of deze persoon wel integer is. Ik hoef waarschijnlijk niet uit te leggen dat daar behoorlijk wat commotie omheen ontstaan is. Waarbij de meningen van vooral buitenstaanders rijkelijk over elkaar heen buitelen.
En nu komt het punt waar ik het over wil hebben: het advies dat deze persoon van verschillende kanten binnen de organisatie krijgt is: stilzitten, nietsdoen, het waait wel over. Met daarbij dus de aloude “slogan”: Als je geknipt wordt, moet je stil blijven zitten!
Op het moment dat ik de persoon in kwestie spreek, zit de frustratie hem eigenlijk al te hoog. Hij voelt zich niet alleen gepiepeld door “het publiek”, maar ook door de adviseurs intern en medebestuurders. En ik snap dat.
Onder het advies dat gegeven wordt, zit namelijk angst als drijfveer. Angst voor nare consequenties, angst voor gedoe. En de hoop dat “het weer overwaait”. En laten we eerlijk zijn, dat ís ook zo. Want morgen is er weer iets anders dat de aandacht vraagt en waar “het publiek” haar pijlen op richt.
Maar dat het “overwaait” wil niet zeggen dat het voorgoed weg is. Dat iemands naam gezuiverd is. Want: Waar rook is, is vuur. Om er maar even een andere dooddoener in te gooien. En vroeg of laat kan dit akkefietje dus weer opgerakeld worden. En dat is maar zelden vanuit goede intenties en met een nobele doelstelling. Ik geloof dus niet “in over laten waaien”. Want daarbij tolereren we onbewust de beschadiging van het imago van de overheid. Waar ik dan wel in geloof: in je uitspreken. Ook als overheid. Juist als overheid.
Als iemand openlijk beschuldigd wordt van niet integer gedrag en dat is niet terecht, dan moeten we daar stelling in nemen. Het is niet o.k. om zomaar, ongefundeerd mensen van wat dan ook te beschuldigen. Je hoeft niet en je kunt niet zomaar iedereen aan de schandpaal nagelen alleen omdat die persoon gekozen heeft voor een baan in het openbaar bestuur.
Net zo goed vind ik ook: als iemand beschuldigd wordt van niet integer gedrag en het is wél terecht, dan moeten we ook direct tot maatregelen komen. Dan moet je het ook niet “over laten waaien”.
En om tot slot dan nog even terug te komen op het moeten stilzitten als je geknipt wordt: als ik bij de kapper zit en ik zie in de spiegel dat ze een enorme pluk van mijn haar wil knippen of als ik ineens een tondeuse richting mijn voorhoofd zie gaan, reken maar dat ik dan niet stil blijf zitten!
Wat mij betreft gooien we die hele norm dan ook overboord. Of je gaat op gedegen onderzoek uit en je treft maatregelen, of je neemt stelling vóór de persoon die het betreft.
Hoe zit dat met jou? Waar opereer jij nog volgens een norm die niet van jou is?
Wil je meer weten? Wil je een keer met me sparren? Wil je dat ik een keer met je meedenk en meekijk? Boek dan een virtuele koffie met me in of stuur me een email. Beiden is welkom!