Vorige week rolde ik weer eens van verbazing van mijn stoel. Eigenlijk is het dubbele verbazing: verbazing over wat ik lees en verbazing over het feit dat ik me daar nog steeds over verbaas.
Dit keer is het de “aanpak van jeugdzorg”. Binnenlands Bestuur komt met een Whitepaper: Beheersmaatregelen Jeugdhulp & WMO. Met als ondertitel: Op weg naar minder kosten binnen het Sociaal domein.
Terwijl ik nog geen week geleden, ook op Binnenlands Bestuur.nl lees dat de decentralisaties nog lang niet tot een verbetering van kwaliteit, een hogere waardering door burgers of een afname van (ernstige) klachten heeft geleid.
En dan gaan we toch focussen op het terugbrengen van de kosten? Wat mij betreft is dat net zoiets als proberen achteruit rijdend een Formule 1 wedstrijd te winnen. Terwijl Max gewoon wél vooruit rijdt, want die snapt dat dat de slimste optie is J. Drie keer raden wie er gaat winnen…
Even een greep uit de voorgestelde maatregelen:
- Vooraf een plafond van zorgkosten afspreken. Als het plafond bereikt is, stopt de zorg. Of dat nu verantwoord is of niet
- Zorgverleners die al starten met de zorgverlening voordat de administratieve rompslomp rond is, hiervoor niet meer betalen
- Het beschikbare budget verlagen
Volgens mij hoef je geen Einstein te zijn om te snappen dat de kwaliteit van de zorg hierdoor juist achteruit gaat.
Het zou veel effectiever zijn om te focussen op het verbeteren van de zorgverlening en dan met name op het verbeteren van het proces rondom de toekenning en vergoeding van zorg. En dat betekent dat gemeenten vooral naar zichzelf en de eigen processen mogen gaan kijken. Want ook daar noem ik dan even een paar voorbeelden (allemaal echt gebeurd, serieus!):
- Gemeenten die er meer dan 5(!) weken over doen om een zorgconsulent aan een dossier te koppelen; de ouders en de zorgverlener staan al in de startblokken en het lukt de gemeente niet om een contactpersoon aan te wijzen… en met de voorgestelde maatregelen zou de zorgverlener die in dit geval besluit om in het belang van het kind dan alvast maar te beginnen met de hulpverlening, niet betaald krijgen voor zijn diensten.
- Zorgconsulenten die niet op een huisbezoek komen opdagen omdat ze het adres niet kunnen vinden.
- Gemeenten die er meer dan 4 weken over doen om declaraties van gemaakte kosten door zorgverleners uit te betalen. Óók als de betreffende declaratie al 3x heen en weer is gestuurd omdat er een punt of een komma ergens niet goed staat of omdat er in het systeem een vinkje aan of juist uitgezet moet worden. En voor alle duidelijkheid: dit verandert per maand.
Ik ben van mening dat iedere actie van de overheid moet leiden tot een betere en mooiere samenleving. De vraag is dan ook niet: hoe kunnen we de kosten verlagen? Maar: Hoe kunnen we de zorg verbeteren? Er ligt nog heel veel winst binnen de gemeentelijke organisaties. Aan productiviteit, effectiviteit, betrokkenheid, professionaliteit. En het mooie is: dit aanpakken is een win-win. Want het is ook niet voor niets dat het verloop onder jeugdconsulenten zo enorm hoog is. Het ís niet bevredigend om te werken in een log systeem waar procedures belangrijker zijn dan de cliënten.
Vind je dit een pittige stelling? Een stevige mening? Dan zijn we het met elkaar eens J. En ik deponeer hem toch. Omdat ik écht oprecht van mening ben dat we de winst nu in de verkeerde hoek zoeken. Besparen op de kosten zal alleen maar verliezers opleveren. De zorg wordt er niet beter van. De klanten niet beter bediend. En dat is juist wat er wél moet gebeuren. Is het makkelijk om je eigen organisatie, je eigen processen en systemen onder de loep te nemen? Nee, zeker niet. Maar uiteindelijk loont het wel vele malen meer. Ik ben er namelijk van overtuigd dat deze aanpak uiteindelijk óók tot een verlaging van de zorgkosten zal leiden. Want optimalisatie van de interne processen levert ook besparing op. Dat we óók kostenbewust moeten zijn en blijven, dat staat wat mij betreft zonder meer vast. Alleen staat voor mij ook vast dat je éérst effectief moet zijn en dat je daarna pas efficiënt kunt worden. Verkeerde zuinigheid, te vroeg beknibbelen op het budget, leidt tot niet effectieve processen en systemen. En daar hebben we in Nederland voorbeelden genoeg van. Laten we het nu alsjeblieft als het om jeugdzorg gaat beter doen.
Wat hiervoor nodig is, zijn leiders binnen de gemeenten die het aandurven om een andere route te volgen. Die verder kijken en denken. Die kritisch durven zijn op het eigen proces en die altijd handelen vanuit de vraag: hoe wordt de samenleving hier beter en mooier van?
Natuurlijk vraagt het bestuur in eerste instantie om het verlagen van de kosten; de begroting moet sluitend gemaakt worden. Maar doe je de klant én je bestuurder recht door maatregelen voor te stellen waardoor de kwaliteit en dus de klanttevredenheid juist achteruit gaat? Ook al levert het een paar euro’s op? Ik denk het niet. Ik ben van mening dat het de dapperste leiders zijn die ook tegen een bestuur durven te zeggen: dit is niet de goede weg. We zullen het anders moeten oplossen. Ik weet nog niet precies hoe, er is geen pasklaar antwoord, maar ik weet wel dat we een andere richting in moeten slaan, de richting van meerwaarde voor de samenleving!
Ben jij zo’n nieuwe leider? Iemand die durft af te wijken in het belang van de kwaliteit en het resultaat? Weet je nog niet helemaal hoe, maar weet je wel zeker dat dit de weg is die je in wilt slaan? Ik help je daar graag bij. Met ruim 30 jaar ervaring in het optimaliseren van teams binnen de overheid, het realiseren van inspirerende visie’s en vooral: het écht leveren van meerwaarde voor de samenleving. Beter voor de klant, beter voor je medewerkers, beter voor je bestuur.
Boek een virtuele koffie met me of stuur me een mail. Beiden zijn welkom!
