Binnen de overheid hebben we het meeste last van: de overheid. En dan bedoel ik: van het feit dát we een overheid zijn. En geen particuliere instelling. De overheid is van ons allemaal. En daarmee van niemand. Of in ieder geval óók altijd nog van anderen.
Dat is ook de verklaring waarom er binnen de overheid te weinig wordt doorgepakt. En waarom een Inspirerend Publiek Leider dus bereid moet zijn om dat wél te doen. Ook als het lastig is. En doorpakken is altijd lastig.
Ik heb 1 keer een coachtraject op mijn initiatief voortijdig beëindigd. De persoon in kwestie, een beleidsadviseur bij een grotere gemeente, was bij mij terecht gekomen omdat er “met regelmaat wat schortte in de communicatie en aan de werkhouding”.
Na een paar gesprekken werd het me duidelijk dat deze persoon op geen enkele manier van plan was om ook maar iets te veranderen. En natuurlijk heb ik hem daarmee geconfronteerd. Lang verhaal kort: ik heb het traject stopgezet en samen met hem aan zijn leidinggevende uitgelegd waarom ik dat deed.
Inkoppertje voor de leidinggevende. Zou je denken.
Ik denk zo’n drie jaar later kwam ik weer in diezelfde gemeente. Nu voor een ander traject, ander team, andere leidinggevende. En tot mijn stomme verbazing hoorde ik vrij snel (omdat het me verteld werd vanuit een frustratie, niet omdat ik ernaar vroeg) dat deze persoon nog steeds bij die gemeente werkzaam was. Met nog steeds dezelfde belabberde communicatie en werkhouding.
Hoe kan dat?
De leidinggevende had niet doorgepakt. Omdat het toch te lastig was, de persoon in kwestie te dominant, te druk met andere zaken, te… vul maar in. Maar vooral: omdat de leidinggevende niet vóelt hoe het is om elke maand een dergelijke duurbetaalde kracht uit eigen zak te moeten betalen. De leidinggevende voelt de pijn niet (genoeg). En kan dan volstaan met wegschuiven, negeren, reorganiseren etc.
Als we willen dat de overheid écht beter wordt, dan zullen we veel meer moeten doorpakken. Want dit voorbeeld is er maar ééntje. Ééntje in een hele lange rij van soortgelijke voorbeelden. Helaas.
Het grappige is, dat toen ik begon als leidinggevende, ik direct met drie van dit soort voorbeelden te maken kreeg. En omdat ik (noem het jeugdig optimisme, noem het naïviteit) juist dacht: “Het gaat me niet gebeuren dat deze drie personen elke maand zo’n groot deel van mijn personeelsbudget opslokken en dat ik daar dan helemaal niets voor terug krijg.” Dus ik stroopte mijn mouwen op en ging het gesprek aan.
Twee van de drie hebben een baan ergens anders gevonden. één buiten de overheid, één bij een andere gemeente. En nummer drie bleek de grote verrassing te zijn. Die was verbaasd over mijn directheid maar vooral over mijn betrokkenheid. En samen hebben we toen gewerkt aan houding en gedrag. Zodat hij uiteindelijk, met werkplezier, wél die bijdrage ging leveren die ik van hem wilde.
Als ik erop terugkijk, dan denk ik oprecht dat ik op dat moment gewoon nog niet lang genoeg meeliep in het wereldje van publiek leiderschap om überhaupt te bedenken dat ik niet zou kunnen doorpakken. Dat dat een optie was. Ik ben opgegroeid met doorpakken. Zal wel iets met die Rotterdamse rook te maken hebben, waaronder ik ben opgegroeid: niet lullen maar poetsen.
Voor doorpakken geldt hetzelfde als voor al die andere vaardigheden die een goed Inspirerend Publiek Leider heeft: het voorbeeld dat jij geeft is wat ook je mensen zullen laten zien. Pak jij door? Dan weten zij, dat ze het ook kunnen mogen. Maar draai jij om de hete brei heen? Dan geef je hen toestemming om dat ook te doen.
Als je dat niet wilt (en een Inspirerend Publiek Leider wil dat niet!) dan rest er maar 1 ding:
Doorpakken!
